W rozmowie z agencją Newseria Biznes Karolina Tymorek, dyrektorka krajowa FSC Polska, podkreśla, że to rozwiązanie przełomowe, które będzie zarazem dużym wyzwaniem dla biznesu. „Wylesianie jest problemem globalnym. W największym stopniu występuje w krajach Afryki, Azji Płd.-Wsch. i Ameryki Płd., ale my, konsumenci w Unii Europejskiej, również mamy na to wpływ. Wylesianie przyczynia się bezpośrednio do zmian klimatu, a zmiany klimatu z kolei przyczyniają się do coraz częściej występujących zjawisk takich jak powodzie czy susze, i mają wpływ na życie każdego z nas. Wylesianie przyczynia się również do utraty gatunków roślin i zwierząt zamieszkujących tereny leśne, gatunków, które tracą swoje ekosystemy. To wszystko zaburza harmonię ekosystemów na całym świecie” – wskazuje specjalistka.

Ponad 700 mln ha lasów znajduje się na prawnie ustanowionych obszarach chronionych, co stanowi tylko 18% całkowitej powierzchni lasów. Choć tempo wylesiania spada, w latach 2015–2020 każdego roku znikało ok. 10 mln ha lasów, a w 2022 r. ubyło 4,1 mln ha pierwotnych lasów deszczowych. FAO wskazuje, że jeśli nie zostaną podjęte dodatkowe działania w tym zakresie, do 2050 r. z powierzchni Ziemi zniknie kolejne 289 mln ha lasów deszczowych. To zaś spowoduje emisję 169 gigaton ekwiwalentu CO₂.

Głównym czynnikiem napędzającym procesy wylesiania jest powiększanie się gruntów rolnych w związku z produkcją niektórych towarów, m.in. drewna, kakao, soi, oleju palmowego, kawy, gumy i niektórych produktów pochodnych (skór, czekolady, opon lub mebli). Aby powstrzymać wylesianie i wesprzeć regenerację ekosystemów, Unia Europejska wprowadziła rozporządzenie przeciwko wylesianiu (EUDR). Jego celem jest zapewnienie, że kluczowe siedem grup produktów sprzedawanych i konsumowanych w UE lub z niej eksportowanych nie przyczynia się do degradacji lasów – chodzi o drewno, soję, olej palmowy, kawę, kakao, kauczuk i wołowinę. Ich obrotem mogą zajmować się tylko firmy, które wykażą legalne i zrównoważone pozyskanie surowców. KE szacuje, że dzięki nowym przepisom emisja CO₂ spowodowanego konsumpcją i produkcją wskazanych towarów w UE zmniejszy się o co najmniej 32 mln t rocznie.

W stosunku do drewna wprowadzono dodatkowe ograniczenia. „Tutaj pomocna może być certyfikacja, choć KE określiła, że żaden certyfikat nie zwalnia z obowiązków przestrzegania EUDR. FSC stara się dostosować w jak największym stopniu system certyfikacji produktów drzewnych i system certyfikacji gospodarki leśnej do rozporządzenia EUDR, tak aby było ono w jak największym stopniu pomocne dla firm. Niewątpliwie jednak EUDR będzie dużym wyzwaniem” – ocenia Karolina Tymorek.

Przepisy EUDR weszły w życie w czerwcu 2023 r., a zaczną obowiązywać w państwach członkowskich 30 grudnia 2024 r. Odstępstwa i przepisy szczególne będą miały zastosowanie do mikroprzedsiębiorstw i małych przedsiębiorstw, które będą mogły skorzystać z dłuższego o sześć miesięcy okresu przejściowego. Do końca roku KE przeprowadzi także klasyfikację państw członkowskich według poziomu ryzyka wylesiania i degradacji lasów. Od niej będą zależeć obowiązki w zakresie należytej staranności (np. firmy z krajów o niskim poziomie ryzyka będą mogły korzystać z uproszczonych procedur).